EYT’LİLER İÇİN HUKUK REHBERİ

EYT ile ilgili meclise sunulan taslakta EYT’nin gerekçesi kısaca “08/09/1999 (dahil) öncesi ilk defa sigortalı sayılanlardan halihazırda çalışanların yapılan değişiklikten hemen etkilenmemesi amacıyla yaş ve/veya prim ödeme gün sayısı koşulları işe başlangıç tarihlerine göre kademelendirilmiştir.

Günümüzde gelinen süreçte 8/9/1999 (dahil) öncesi ilk defa sigortalı sayılanların emekliliğe hak kazanma koşullarında bir düzenleme yapılması amaçlanmıştır.” şeklinde belirtilmiştir. EYT, sigorta başlangıç tarihi 9 Eylül 1999’dan önce olanları ve emekli olmak için gereken prim günü ve sigortalılık süresi şartını sağlamış ancak yaşından dolayı emekli olamayanları kapsamaktadır. EYT’ye başvurmak için personelin 08.09.1999 tarihinden önce sigorta kaydının bulunması, 5000 günlük prim ödemesinin tamamlanmış olması ve kadınlar için 20, erkekler için ise 25 yıl sigortalılık süresinin dolmuş olması gerekir. Emeklilik için başvuracak personelin, başvuru öncesinde mutlaka SGK çıkışının yapılmış olması gerekmektedir. EYT başvuruları, Kanunun Resmi Gazete’de yürürlüğü girmesiyle beraber başlamıştır. Başvuru şartlarını sağlayanlar süre sınırı olmadan Sosyal Güvenlik Kurumu şubelerinden ve e-Devlet üzerinden başvuru yapabilirler. Sosyal Güvenlik Kurumu şubelerinin çok yoğun olacağı ihtimali ve e-Devletten yapılan başvuruların elektronik ortamda SGK kayıtlarına direk geçeceği de göz önünde bulundurulduğunda başvuruların e-Devlet üzerinden yapılmasının daha sağlıklı olacağını düşünmekteyiz. Bu minvalde Bakanlık da başvuruların e-Devlet üzerinden yapılmasını önermiştir. Emeklilik sebebi ile çıkışlarda kıdem tazminatı mevcuttur ancak ihbar tazminatı karşılık olarak yoktur. İş Kanunu’na göre emeklilik sebebi ile işten çıkan personelin son işyerindeki çalışmalarının karşılığında kıdem tazminatı alma hakkı bulunmaktadır. Mevcut düzenlemeye göre, personelin emekli olarak kıdem tazminatı alabilmesi için SGK’dan emekli olabileceğine dair ‘emekli olabilir’ yazısı alması gerekirken EYT kapsamında emekli olacaklar için bu yazının gerekmediği; Kanunun yürürlüğe girmesiyle birlikte yaklaşık 2 milyon civarında kişinin emeklilik başvurusunda bulunacağı göz önünde tutulduğundan SGK’nın bütün başvuranlara aynı anda bu yazıyı vermesinin zor olacağından mütevellit hizmet dökümü belgeleri ile yapılacak başvuruların kabul edileceği duyuruldu. Böylelikle daha hızlı ve etkin hizmet verilmesi amaçlanarak SGK’dan ‘emekli olabilir’ yazısı yerine, e-Devletten oluşturulacak belge yeterli olacaktır. İşveren EYT kapsamında emekli olan personellerinin çıkartma işlemlerinde emeklilik prosedürlerini izleyip bu kapsamda, işten çıkartmada 8 numaralı kod kullanacaktır. Emekli olan personelin, 30 gün içerisinde tekrar işe başlaması durumunda % 5 oranında sosyal güvenlik destek primi indirimi uygulanacaktır. Prim indirimi, personelin brüt ücreti üzerinden uygulanacaktır. Asgari ücretle çalışanlar için 500 TL, asgari ücretin 7,5 katı brüt ücretle çalışanlar için de 3 bin 753 TL prim indirimi söz konusu olacaktır. Emeklilik sebebi ile işten ayrılacak personelin çıkışları 28.02.2023 itibari ile yapılması işlemlerinin daha hızlı yürümesini sağlayacaktır. Emekli olacak personelin, emeklilik başvurusunu Mart ayı içerisinde yaptığı takdirde emekli aylıkları 1 Nisan’dan itibaren geçerli olmak üzere kendilerine bağlanacaktır. Başvurunun 1 Nisan’dan sonra yapılması durumunda bir aylık maaş hakkı kaybedilecektir. Bu sebeple başvurunun Mart ayı içerisinde yapılması önem arz etmektedir. Emekliliği hak edip etmediğinizi e-Devlet üzerinden “SGK Tescil ve Hizmet Dökümü”, “Normal Şartlarda Ne Zaman Emekli Olurum” ve “Çalışma Hayatım” seçeneklerinden sorgulayarak öğrenebileceğiniz gibi emeklilikle alakalı tüm sorularınızın cevapları için Alo 170’i arayıp 3’ü tuşlayabilirsiniz. Hak elde edenlere hayırlı olsun.

AV. BURAK EVCİ FLORYA HUKUK BÜROSU